Znani Saskiej Kępy – Agnieszka Osiecka

Perła modernizmu, miasto w mieście, słynna wyspa Warszawy i… przystań Agnieszki Osieckiej. To właśnie na terenach Saskiej Kępy po raz pierwszy można było usłyszeć, przeczytać i obserwować wspaniałą twórczość artystki, naprędce kreśloną na serwetkach i pojedynczych kartkach zeszytu w lokalnych kawiarniach i parkach.

Kim była?

Agnieszka Osiecka, to postać-legenda powojennej Warszawy, a zwłaszcza Saskiej Kępy. To tu się wychowała i tu spędziła dorosłe życie. Chyba nie ma osoby, która o Osieckiej nie słyszała, ale każdej legendzie należy się słowo wstępu.

Poetka, pisarka, reżyserka, dziennikarka. W polskiej muzyce rozrywkowej zapamiętana jako autorka ponad dwóch tysięcy tekstów piosenek, skeczy i utworów scenicznych: „Okularnicy”, "Kochankowie z ulicy Kamiennej", "Nim wstanie dzień", "Na całych jeziorach ty", "Zielono mi", "Małgośka", "W żółtych płomieniach liści", "Diabeł i raj", "Nie spoczniemy", "Polska Madonna", "Niech żyje bal", "Nie żałuję", "Białe zeszyty", "Grajmy Panu". Jej twórczość wyśpiewywana była przez szereg popularnych wykonawców: Marylę Rodowicz, Edytę Geppert, Sławę Przybylską, Annę Szałapak, Seweryna Krajewskiego czy zespół Skaldowie.

Spacer z Osiecką

Jak by to było spacerować u boku Agnieszki Osieckiej po sasko-kępskich terenach? Zaczęlibyśmy od ul. Jakubowskiej 16/5, bo to właśnie tam mieści się pierwszy dom artystki, w którym spędziła dzieciństwo. W jednym z dzienników wspomina, że miała w nim swoje specjalne miejsce: własny pokój; „mały, ale śliczny” - pisała.

Potem wystarczyłoby przejść parę kroków, żeby pod adresem Jakubowska 14/2 ujrzeć budynek równie mocno związany z artystką, do którego w 1945 roku wprowadziła się rodzina Osieckich. Znajdowało się w nim mieszkanie, które należało do ojca matki Agnieszki. Rodzice młodej Osieckiej musieli przez większość dnia powierzać ją pod opiekę dziadków i guwernantki, gdyż sami zajmowali się prowadzeniem kawiarni Watra przy ul. Moniuszki. Kawiarnia działała aż do wybuchu powstania warszawskiego.

Tymczasem najpopularniejsze miejsce (prawdopodobnie jedno z najbardziej obfotografowywanych), w którym artystka spędziła większość swojego życia, znajduje się w przedwojennym budynku na ulicy Dąbrowieckiej 25. Dom Agnieszki Osieckiej, w którym mieszkała ze swoją matką Marią, to urocze dwupokojowe mieszkanie na parterze, które dziś upamiętnione jest tablicą w postaci otwartego zeszytu z zapisanymi słowami piosenki śpiewanej przez Marylę Rodowicz: „To był maj, pachniała Saska Kępa…”. Któż jej nie zna?

Spacerując dalej, otarlibyśmy się na trasie o czasy licealne artystki, ponieważ w niepozornym budynku przy ulicy Obrońców 31, znajduje się Żeńskie Liceum im. Marii Curie-Skłodowskiej. Tam Osiecka rozpoczęła naukę w 1948 roku. W latach licealnych rozwijała swój warsztat pisarski, tworząc dziennik pod pseudonimem Bożena Ostoja.

Po drodze do ostatniego punktu wspomnień z pewnością przespacerowalibyśmy się ulicą Francuską, która swoim oryginalnie niskim, modernistycznym zabudowaniem i szeregiem urokliwych ogródków lokalnych kawiarni zadziwia każdego, kto odwiedza Saską Kępę po raz pierwszy. Niepowtarzalny, kameralny klimat ulicy zdecydowanie wyróżnia się na tle pozostałych warszawskich terenów. Na rogu Francuskiej z ulicą Obrońców stoi rzeźba autorstwa Teresy Pastuszka-Kowalskiej, ukazująca młodą Agnieszkę Osiecką siedzącą przy stoliku. Ciekawe co powiedziałaby artystka, gdybyśmy minęli upamiętniający pomnik na jej cześć idąc z nią pod rękę? :)

Następnym punktem trasy z pewnością byłaby ulubiona kawiarnia artystki znajdująca się niegdyś pod adresem Francuska 31. Miała tam swoje ulubione miejsce w pierwszym pomieszczeniu, dokładnie przy stoliku pod ścianą po lewej stronie. Zajmowała krzesło najbliżej bufetu, a potem zamawiała koniak. Dużo czasu spędzała tu w pojedynkę, pisząc coś na kartkach. Starzy bywalcy miejsca wspominali, że czasem nawet głośno recytowała. Przez Francuską 31 przeszło wiele zmian i nazw, od Nadwiślańskiej, przez Podhalańską, kawiarnię SAX i Cafe Baobab. Obecnie mieści się tam meksykańska restauracja La Catrina.

Spacer pod rękę z Agnieszką Osiecką zakończylibyśmy na ulicy Saskiej, która to przeniosłaby nas ponownie w dzieciństwo artystki. Pod numerem 101 znajdowała się wówczas szkoła podstawowa, którą Osiecka opisywała w ten sposób: „Ta moja pierwsza szkoła była bardzo kochana, ale biedna jeszcze, kulawa, taka szkoła na gruzach.” Budynek, w którym młoda Agnieszka przejawiała swoje pierwsze umiejętności pisarskie, to urokliwa willa w stylu dworkowym z białymi balustradami i balkonami wspartymi na kolumnach. Obecnie wpisana do rejestru zabytków.

Dziękujemy za ten „przegdybany” spacer! Możesz go odbyć naprawdę - poniżej przedstawiamy mapę i serdecznie zachęcamy, zwłaszcza na wiosnę, kiedy zakwitną bzy :).