Już na poczatku lat 60. rozpoczął sie proces zniszczenia dekoracji ulicy pozostawionych “samych sobie”. Choć w opłakanym stanie i mocno uszkodzona płaskorzeźba “Plon” dotrwała jednak do XXI w. W 2010 r. kompozycję przecinały poziome pęknięcia, zaś z cementu wystawały kotwice przytwierdzające płaskorzeźbę do ściany. Niszczały kolejne fragmenty, całkowita dewastacja wydawała się kwestią czasu. Z wizerunku chłopca, pierwotnie trzymającego w rękach dwie ryby zachował się jedynie korpus bez głowy, ręki i nogi. W miejscu pasącego się baranka widniała pustka. Lata zaniedbań sprawiły, iż “Plon” wymagał szybkiej interwencji konserwatora.

W 2010 r. idea odrestaurowania “Plonu” szczęśliwie została zainicjowana przez jedną z mieszkanek Saskiej Kępy, Ewę Brykowską-Liniecką. Do wspólnych działań włączyło się Stowarzyszenie ŁADna Kępa, Fundacja Działań Kulturalnych i Społecznych (Kępa Café). Akcję ratowania płaskorzeźby poparł Burmistrz Pragi Południe, Tomasz Kucharski, jak również lokalna społeczność.

Od początku oddolnych działań w organizacji i logistyce renowacji bardzo pomógła Ewa Nekanda-Trepka Stołeczny Konserwator Zabytków i Agnieszka Kasprzak-Miller z BSKZ a także Towarzystwo Opieki nad Zabytkami (oddział w Warszawie).

Do idei konserwacji przekonała się Wspólnota Mieszkańców budynku Zwycięzców 11, która jako właściciel płaskorzeźby, obawiała się poniesienia wysokich kosztów konserwacji, i wystąpiła z wnioskiem do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisanie dzieła Jarnuszkiewicza do rejestru zabytków. Dzięki temu 23 stycznia 2011 r. ”Plon” został uznany zabytkiem a 28 czerwca Rada Miasta przyznała 30 000 zł na jego konserwację.

Konieczną kwotę na dodatkowe prace dotyczące uzupełnienia brakujących fragmentów płaskorzeźby, Wspólnota Mieszkańców otrzymała od Fundacji Teresy Sahakian, zasiloną również funduszami pozyskanymi z datków społecznych (2547, 88 zł).

Rekonstrukcja brakujących fragmentów kompozycji “Plonu” została przeprowadzona na podstawie oryginalnych fotografii Alfreda Funkiewicza z 1948 r., udostępnionych nieodpłatnie przez Muzeum Historyczne m.st. Warszawy.

Odrestaurowany “Plon” powrócił na ścianę 18 października 2011 r.

(opr. EB-L, TR, MW)
● powrót