Francuska to główna ulica Saskiej Kępy ciągnąca się od
Ronda Waszyngtona do ulicy
Zwycięzców i
placu Przymierza. Nazwa została nadana dla upamiętnienia sojuszu polsko-francuskiego zawartego w 1921 roku, zgodnie z którym państwa zobowiązywały się do udzielenia pomocy w przypadku napaści Niemiec na którąś ze stron.
Informacje ogólne Ulica została wytyczona w 1925 roku – wówczas nie było na niej właściwie nic – i rozbudowana w latach 30., czemu sprzyjało zawarte 14 października 1931 porozumienie lokalnych właścicieli gruntów z władzami miasta. W swoim obecnym kształcie przypomina jedną z małych paryskich alejek; znajduje się tam wiele pięknych domów, sklepów oraz kawiarni. Od Francuskiej odchodzą także małe, spacerowe uliczki.
Jednym z najbardziej znanych miejsc usytuowanych przy tej ulicy była stylizowana na głęboki PRL kawiarnia Sax (dzisiaj znajduje się tam kawiarnia
Cafe Baobab), niegdyś bardzo często odwiedzana przez
Agnieszkę Osiecką. Przy Francuskiej 37, w dość niefortunnie rozbudowanej przedwojennej wilii, mieści się
ambasada Portugalii, którą również warto zobaczyć.
Od 2006 roku Francuska jest miejscem organizacji najważniejszych imprez święta Saskiej Kępy, a od 2012 roku także Święta Francji.
Infrastruktura Całkowita długość ulicy wynosi 710 metrów. Francuska jest dwukierunkowa i jednojezdniowa na całej długości; posiada wydzielone pasy skrętów w Zwycięzców, Obrońców, Berezyńską i Lipską. Przebiegają przez nią trasy komunikacji miejskiej (autobusy linii: 117, 138, 146); nie ma ścieżek rowerowych.
Historia Jak już zostało wspomniane, zabudowa ulicy rozpoczęła się dopiero w latach 30. XX w. Istotnym bodźcem dla jej rozwoju były prowadzone w tym czasie prace Spółki Wodnej Obwodu Wawerskiego, która doprowadziła do powstania sieci kanałów. W 1935 roku ulicą jeździł autobus linii S, który kończył swoją trasę na rondzie Waszyngtona. Niedługo później Francuska została wyasfaltowana, a dwa lata przed rozpoczęciem wojny ulicę zasiano i obsiano pasy zieleni.
Szybkie tempo budowy oraz późne wdrożenie planów regulacyjnych spowodowały, że ulica została zabudowana w sposób niejednorodny. W czasie kampanii wrześniowej, na rogu Francuskiej i Zwycięzców, znajdowała się kluczowa barykada Po wojnie Biuro Odnowy Stolicy podjęło decyzję o zachowaniu dotychczasowego charakteru ulicy (komunikacyjno-handlowego).
Po latach transformacji i wybudowaniu kolejnych kompleksó w mieszkalnych ulica jeszcze wyraźniej nabrała charakteru usługowo-handlowego.
Współczesność Francuska została generalnie wyremontowana w 2010 roku. Wymieniono nawierzchnię, wyznaczono nowe miejsca parkingowe, wyodrębniono osobne pasy do skręcania w ulice podporządkowane, a także przeniesiono przystanki komunikacji miejskiej.
Najważniejsze obiekty
Nr 2 – Willa Łepkowskich wybudowana w 1935 roku według projektu Piotra Lubińskiego i Lucjana Korngolda dla rodziny Łepkowskich. Willa powstała według pięciu zasad Le Corbusiera: konstrukcja słupowa (Pilotis), poziome okna, płaskie dachy i tarasy na dachach, wolny plan oraz wolna elewacja.
Na ogrodzeniu posesji prezentowane były tablice ukazujące przebieg walk obronnych na Saskiej Kępie w czasie kampanii wrześniowej.
Nr 3: Przedwojenny dom dwupiętrowy. Pierwszym lokatorem był prawdopodobnie Feliks Stanisław Gołębiowski (23 I 1901 - 21 I 1969) – działacz sportowy, wieloletni prezes Polskiego Związku Kolarskiego, twórca, starter i kilkakrotnie sędzia główny wyścigu Tour de Pologne (w latach 1937 - 1956, z przerwą wojenną).
Nr 3 a – Przedwojenny dom dwupiętrowy, w którym do 1950 roku swoją siedzibę miało Przedsiębiorstwo Budowlane Budowniczy Jan Borkowski.
Nr 4 –Willa rodziny Kossakowskich wybudowana w 1931 roku według projektu Dionizego Cieślaka. Przed wojną mieszkał tu Kazimierz Kossakowski – pierwszy powojenny dyrektor upaństwowionej firmy OSRAM w Pabianicach. W czasie kampanii wrześniowej jego masywne, betonowo-metalowe ogrodzenie było osłoną broniącego tego odcinka 336 Pułku Piechoty. Powstała tu barykada, o którą 17 IX stoczono zwycięską bitwę.
Ciekawostka: dom został ujęty w kilku kadrach w słynnym filmie „Czarna Perła” z Eugeniuszem Bodo i Leną Żelichowską.
Nr 6 – Dom wielorodzinny wybudowany zapewne ok. 1936 roku. Działała tu wówczas firma "Powsin". Po wojnie przekształcony w lokal Bistro z wiklinowymi stolikami i krzesłami. Właścicielami kawiarni byli Eugeniusz i Irena Wojnar. W lokalu regularnie bywali Irena Dziedzic, Jan Suzin czy Zbigniew Sawan.
Nr 10 – Dom wielorodzinny wybudowany w 1936 roku według projektu Zygmunta Konrada dla K. Prochmana.
Nr 10 a – Dom wielorodzinny wybudowany w 1936 roku również według projektu Zygmunta Konrada. Jedną z pierwszych lokatorek była Ilsa Stöbe (17 V 1911 - 22 XII 1942) – dziennikarka niemiecka, która w 1934 roku przyjechała do Warszawy jako korespondentka berlińskiej prasy. Do jej głównych zadań należała inwigilacja polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a z czasem także innych placówek dyplomatycznych. Skazana na śmierć pod zarzutem szpiegostwa na rzecz ZSRR. Po wojnie w domu mieszkał Bogdan Wacław Czapliński (ur. 1923) – profesor parazytolog, wieloletni wykładowca SGGW, autor ponad 150 publikacji naukowych.
Nr 11 – Willa Chromińskich wybudowana w latach 30. XX wieku. Jej właścicielem był Adam Chromiński – profesor Wyższej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina. Po wojnie odbywały się tam kursy kroju i szycia. W latach 90. dom przebudowano, dodając łuczki. Obecnie mieści się tu restauracja Dom Polski i wypożyczalnia DVD. Pomnik Agnieszki Osieckiej – pomnik wykonali Teresa i Dariusz Kowalscy.
Nr 12 – Dom Wacława i Anny Lachertów wybudowany w 1934 roku według projektu Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy dla rodziców architekta. Przed wojną mieszkała tu także Danuta Mostwin (1921-2010) – znana pisarka. Jej matka – Irena Bronisława Paździor-Pietruszewska – zorganizowała tu punkt przerzutowy dla "cichociemnych" – kurierów Rządu Polskiego w Londynie. Jeden z kurierów został po wojnie mężem pisarki.
Nr 12 a – Dom wielorodzinny wybudowany w 1934 roku według projektu Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy. Jednym z jego lokatorów był Aleksander Rondthaler (1907-1944)., który – uzyskawszy dyplom inżynierski – został pracownikiem Elektrowni Miejskiej na Powiślu, dość szybko awansując do stopnia dyżurnego inżyniera Hali Maszyn. W czasie wojny zorganizował w Elektrowni konspiracyjną grupę pod nazwą "Polska Niepodległa", z której powstało Zgrupowanie "Elektrownia" podporządkowane Związkowi Walki Zbrojnej. Zginął w drugim dniu Powstania Warszawskiego; pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika i odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej oraz Medalem Wojska.
Nr 14 – Dwupiętrowy dom wielorodzinny z charakterystycznie zaokrąglonym kantem wybudowany ok. 1935 roku. W latach 1937-1950 działał tu sklep spożywczy słynnej firmy Bracia Pakulscy.
Nr 15 – Dom wielorodzinny wybudowany w 1937 według projektu Juliana Ambroziewicza.
Nr 16 – Przedwojenny dom wielorodzinny o charakterystycznym zaokrąglonym kancie. W narożu znajduje się wejście do apteki, która istniała tu już przed wojną. We wrześniu 1939 roku mieścił się tu punkt opatrunkowy.
Nr 18 – Dom rodziny Avenariusów wybudowany w 1932 roku według projektu Dionizego Cieślaka. Kolejnym właścicielem był Jerzy Sawicki.
Nr 19 – Sklep Centrali Rybnej wybudowany w 1962 roku według projektu Pracowni Sztuk Plastycznych – uznawany za kontrowersyjny, gdyż kazał czekać klientom w kolejce na zewnątrz. Obecnie mieści się tu butik.
Nr 24 i 26– Szeregowe domy wielorodzinne wybudowane w 1937 roku według projektu Stanisława Barylskiego.
Nr 25, 27, 28, 30, 32 i 38 – Przedwojenne domy wielorodzinne.
Nr 36 – Willa śpiewaczki Ewy Bandrowskiej-Turskiej (1894-1979).
Nr 37: Willa rodziny Klarnerów wybudowana w 1937 roku według projektu Bolesława Żurkowskiego. Przed wojną mieszkał tu Czesław Klarner – inżynier technolog, autor wielu publikacji naukowych. Pod koniec lat ’90 rozbudowano willę, burząc całkowicie symetrię i proporcje budynku sprzed wojny.
Nr 41 – Dom wielorodzinny wybudowany w latach 30. XX wieku. W 2008 roku powstał lokal gastronomiczny.
Nr 47 – Powojenny czteropiętrowy dom wielorodzinny, w którym zamieszkiwała Teresa Badzian (1929-1989) – reżyser i scenarzystka filmów animowanych.
Nr 50 – Dom wielorodzinny wybudowany ok. 1935 roku z charakterystycznymi pólkolistymi narożnymi balkonami. W latach 1937-41 swoją siedzibę miała tu firma Handel Artykułami Technicznymi Witold Remer i Ska C.Remer, F.Sommer.
