11 aktualna temperatura 7 °C
ciśnienie 1018 hPa pm2.5 7 μg/m3
Wspaniałe powietrze! wilgotność 45% pm10 8 μg/m3

Ulica Elsterska

Elsterska biegnie od skrzyżowania z Dąbrówki do skrzyżowania z Galijską, stanowiąc łącznik między tymi ulicami. Znajduje się w północnej części Saskiej Kępy, nieopodal Ronda Waszyngtona. Jej zabudowę stanowią domy mieszkalne – także z okresu międzywojennego – z których kilka wpisanych jest do rejestru zabytków. Nazwa ulicy nawiązuje do saksońskiej rzeki Białej Elstery, w której wodach w 1813 roku w trakcie bitwy pod Lipskiem utonął książę Józef Poniatowski. Sąsiednie ulicy także odnoszą się do postaci ks. Poniatowskiego.

Infrastruktura

Jezdnia dla samochodów znajduje się jedynie na odcinku między Lipską a Galijską. Przez Elsterską nie przebiegają trasy komunikacji miejskiej ani drogi dla rowerów. Większa część ulicy udostępniona jest wyłącznie pieszym. Deptak rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Dąbrówki i biegnie w kierunku północno-zachodnim, przecinając Berezyńską i Lipską, aby ślepo zakończyć się na ogrodzonej Galijskiej.

Najważniejsze obiekty

Nr 1 – Dom dwurodzinny wybudowany w 1935 roku według projektu Teodora Bursche. Jego właścicielem był Władysław Różycki – farmaceuta, jeden z trzech synów Juliana Rózyckiego, właściciela Bazaru Różyckiego.

Nr 3 – Willa Fitelberga wybudowana w 1929 roku według projektu nieznanego architekta. Nad wejściem wisi kartusz herbowy i putta. W latach 1930-39 mieszkał tu Grzegorz Fitelberg – wybitny dyrygent i kompozytor – wraz z żoną Haliną Szmolcówną (tancerką, w latach 1919-1934 primabaleriną baletu Teatru Wielkiego). Obecnie mieści się tu prywatna firma.

Nr 4 – Dom wielorodzinny – przedwojenny, trzykondygnacyjny, z charakterystycznym tarasem. Przed wojną swoją siedzibę miały tu składy przedsiębiorstwa robót inżynieryjno-budowlanych J. A. Beręsewicza. Siedziba firmy mieściła się przy ul. Noakowskiego 22.

Nr 5/7 (róg Lipskiej) – Dom wybudowany przed 1939 rokiem w stylu neoklasycyzmu narodowego.

Nr 6\8 – Willa inż. Władysława Szaniawskiego i gen. Stanisława Burhardt-Bukackiego wybudowana w 1931 roku według projektu Chwalisława Kopcia i Wilhelma Karola Henneberga. Oryginalnie fasada domu była biała.

Słynni lokatorzy:

  • Stanisław Seweryn Burhardt-Bukacki (1890-1942) – generał dywizji Wojska Polskiego. W czasie zamachu majowego był szefem sztabu gen. Gustawa Orlicz-Dreszera. Pełnił m.in. funkcje: szefa Oddziału III Sztabu Generalnego WP 31 grudnia 1925 - 12 maja 1926, szefa Sztabu Generalnego WP maj - czerwiec 1926, II wiceministra spraw wojskowych (czerwiec-sierpień 1926), generała do prac przy GISZ 1926 - 1930, II zastępcy szefa Sztabu Głównego 1933 – 1935 oraz inspektora armii w GISZ 1935 - 1939.
  • Hrabia Alfred Szczęsny Wielopolski (1905-1996) – polski historyk prawa i gospodarki, profesor zwyczajny Politechniki Szczecińskiej, spec. w dziedzinie nauk politycznych i ekonomicznych. Pochodził z rodu Wielopolskich herbu Starykoń.
  • Józef Kulczycki (1888-1974) wybitny lekarz weterynarii związany z Uniwersytetem Warszawskim. Lekarz-oficer w Centralnej Szkole Kawalerii, a później w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Od 1928 roku komendant Szkoły Podoficerów Zawodowych Służby Weterynaryjnej garnizonu Warszawa. Autor licznych publikacji naukowych.
  • Egisto de Andreis (1898-1976) – włoski korespondent "Myśli Narodowej".
  • Maria i Edmund Wiercińscy – przedwojenni aktorzy (zajmowali jedno mieszkanie).
  • Kazimierz Reyman – handlowiec, wicekonsul polski w Montevideo.

Nr 9 – Dom wielorodzinny – przedwojenny, trzykondygnacyjny. Mieszkał tu płk Camillo Perini (18 VI 1887 - 27 VIII 1942) – zawodowy oficer Cesarskiej i Królewskiej Armii, pilot Wojska Polskiego. Jego sąsiadem był inżynier Stanisław Dębicki (1886-1978?) – naczelnik wydziału Ministerstwa Poczt i Telegrafów.

Nr 10 – Dom wielorodzinny – przedwojenny, trzykondygnacyjny, z charakterystycznymi nadbudowami i 2 garażami, nad wejściem płaskorzeźba z wizerunkiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W latach 30. XX wieku w domu mieściła się mydlarnia Tadeusza Jankowskiego. Dom należał do kapitana Leopolda Zathe'ya legionisty, sapera, uczestnika rajdów samochodowych, jego żony Feliksy i rodziny Dyrdów. Mieszkali tu m.in. Andrzej Zathey, harcerz Warszawskiej Drużyny Harcerskiej słynnej Złotej Piątki, który poległ w obronie Lwowa we wrześniu 1939 roku walcząc jako 17-letni ochotnik, jego brat Ryszard Zathe’y 16-letni powstaniec warszawski, żołnierz AK Zgrupowania Ruczaj o pseudonimie Ryś.


Nr 11 - Dom w stylu neoklasycyzmu narodowego wybudowany przed 1939 rokiem.

Nr 12 – Dom wielorodzinny – przedwojenny, z charakterystyczną trzecią kondygnacją. Mieszkał tu Ludwik Bar (5 II 1906 - 16 II 1999) – prawnik, profesor Instytutu Państwa i Prawa Polskiej Akademii Nauk, wykładowca w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (dziś SGH) oraz na Uniwersytecie Warszawskim. Zasiadał w Radzie Legislacyjnej przy prezesie Rady ministrów, w Radzie Państwowego Arbitrażu Gospodarczego oraz w Komisji ds. Reformy Gospodarczej. Redaktor naczelny serii publikacji prawniczych. Pod tym adresem mieszkał też operator filmowy Jacek Stachlewski, współtwórca filmów: "Nie ma mocnych", "Czterdziestolatek" czy "Ballada o Januszku",

Obiekty przy Elsterskiej 1 oraz 12 znajdują się dodatkowo na liście Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Ciekawostka

Ulica została wytyczona po 1911 roku i planowo miała być jedną z głównych ulic Saskiej Kępy prowadzącą od ronda Waszyngtona w kierunku Grochowa. To tłumaczy zachowaną do dzisiaj dużą szerokość założenia ulicy. Plany nie zostały jednak zrealizowane, a uliczka została zasłonięta, stając się jedynie deptakiem.

O Elsterskiej wspomniano także w jednym z numerów tygodnika Świat z 1931, w którym pisano o rozwoju Saskiej Kępy: „Jest ona w stadium powstawania, w tej chwili przedstawia się chaotycznie. Obok ślicznie zabudowujących się ulic Obrońców, Elsterskiej czy Katowickiej leżą jeszcze pustkowia nawet nie ogrodzone”.

Ulica na mapie